Kolesterol nedir, kolesterolün zararları nelerdir?

Kanda yüksek miktarda bulunan kolesterol yıllar içinde damarların duvarlarında birikir. Bu birikim damarlarda daralma, tıkanmaya yol açar (ateroskleroz). Kolesterol hangi damarda birikirse o damarla ilgili sorunlar ve hastalıklar ortaya çıkar.

Kalbi besleyen damarlarda (koroner arter) kolesterol birikimi, bu damarlarda tıkanma ve daralma sonucu göğüs ağrısı, kalp krizi ve kalp yetmezliği gibi durumlara neden olabilir.

Kolesterolün görülme sıklığı

Ölümlerin yaklaşık %34’ü kalp damar hastalıkları nedeniyle oluşmaktadır ve Türkiye’de 2 milyon kalp hastası bulunmaktadır.

Oluşumuna neden olan faktörler

Serum kolesterolünün yükselmesi: Serum kolesterolünün yükselmesi aterosklerozisin en önemli nedenidir. Ancak tek faktör değildir. Beslenme ile düzeltilebilir bir durum olmasından dolayı da önemlidir.

– Hipertansiyon
– Sigara
– Yağ metabolizması bozukluğu
– Diabetes mellitus
– Fiziksel aktivite azlığı
– İleri yaş
– Ailede kalp hastası olması
– Mükemmeliyetçi, saplantılı, hırslı kişilik, stres
– Östrojen hormonu eksikliği

Kalp ve damar hastalıklarında dikkat edilecek noktalar (korunma yolları)

İdeal kilonuza inin, kilonuz normalse kilo almamaya özen gösterin: Kanınızdaki kolesterolün ve tiplerinin seviyesini bilin: Kolesterol insan ve hayvan hücrelerinde bulunan yağımsı bir maddedir. Vücut tarafından üretildiği gibi çeşitli besinlerle de vücudumuza alınır. Kötü huylu kolesterol olarak tanımlanan LDL damar sertliğine neden olur. HDL ise iyi huylu kolesterol olarak bilinir ve atar damarların tıkanmasını önler.

Kan lipidleri normal değerleri

– Kolesterol 140-240 mg/dl
– Trigliserid < 160 mg/dl
– Fosfolipid 150-380 mg/dl
– Total lipid 400-900 mg/dl

Dikkat edilmesi gerekenler

– Öğün atlamayın. Öğün aralarında bir şey yemek isterseniz meyve iyi bir seçimdir, tatlılardan kaçının. Light ürünleri tercih edin.
– Yemeklerde tabağınızı tam doldurmayın, yavaş yiyin.
– Bitkisel besinleri, haşlanmış, ızgara yemekleri tercih edin, kızartmalardan kaçının.
– Kırmızı et yerine beyaz et tüketin. Tavuğun derisini çıkartın ve etin üzerindeki yağları ayırın. Yemeklerinizi buharda ve yanmaz tavada pişirin.
– Hazır gıdalardan ve hayvansal gıdalardan mümkün olduğunca uzak durun. Alışveriş yaparken hazır gıdaların etiketlerini okuyarak, yağ miktarlarına göre alın.
– Doymuş yağ oranı yüksek olan yiyecekler yerine nişastalı ve lifli besinler tercih edin. Lifli gıdalar tümör oluşumunu engeller.
– Sakatatlardan uzak durun (karaciğer, dalak vb.)
– Yumurta ve yumurtalı besin tüketimini azaltın.
– Tam pirinç, kuru fasulye gibi kompleks karbonhidrat yiyin.
– Süt ve ürünlerinin yağsız olmasına dikkat edin. Krema ve tere yağ yemeyin.
– Yağsız peynir kullanın. Bunun için Ülker Mavi-Yeşil Beyaz Peyniri tüketebilirsiniz.
– Sigarayı azaltın ve bırakın.
– Eğer tansiyonunuz da yüksekse tuzun azaltılması gibi beslenme değişiklikleri yapın.
– Düzenli egzersiz yapın. Bu iyi huylu kolesterol olan HDL-kolesterolü yükseltip, LDL-kolesterolü düşürecektir.
– Katı yağlar hayvansal besinlerde doğal olarak bulunduğundan yemeklere mümkün olduğunca az eklenmeli, etli yemeklere az yağ konmalı ve kahvaltıda yağ tüketme alışkanlığından vazgeçilmelidir.