Bipolar bozukluk intihara sürüklüyor
Bipolar bozukluk, günlük olaylardan bağımsız olarak başlayıp devam eden, kişinin yaşam ve işlevlerini etkileyen yoğun duygu durumu değişiklikleridir.
Bipolar bozukluk intihara sürüklüyor
Uzman Psikolog Nurten Yıldırım Sancak, iki uçlu durum bozukluğu olarak da bilinen bipolar bozukluk hakkında önemli bilgiler verdi.
Gün içerisinde yaşadığımız olaylar sonucu duygu dünyamızda hepimizin iniş ve çıkışları olur. Duygularımız heyecan, üzüntü, sevinç, öfke, hüzün, coşku arasında değişebilir. Fakat bipolar bozukluk rahatsızlığı yaşayanlarda bu durum, günlük olaylardan veya yaşananlardan tamamen bağımsız şekilde başlayan ve devam eden yoğun duygu durumu değişiklikleri şeklindedir. Bu değişiklikler, kişinin işlevlerini ve yaşamını etkiler.
Manik depresif bozukluk (manik depresyon)
Eskiden manik depresif bozukluk veya manik depresyon adıyla bilinen bipolar bozukluk, daha çok bahar aylarında ortaya çıkar. Araştırmalar göstermektedir ki, bipolar bozukluk her yaşta ve cinsiyette görülebilir. Kişilerin eğitimi, sosyal durumları vb. durumlar ile ilgili değildir. Genellikle ergenlik dönemi ve erken erişkinlikte başladığı gibi, rahatsızlık belirtileri her yaşta görülebilir. Bu bozukluk tedavi edilmediği takdirde, kişinin sosyal yaşamını etkilediği gibi kişiyi intihara kadar da götürebilen ciddi bir ruhsal rahatsızlıktır.
Bipolar bozukluğu olan kişi, duygu durumundaki aşır yükselmelerden (mani) çöküşlere (depresyon ) ve yine yükselmelere dönüşen, aralarda normal duygu durum dönemleri de bulunan dalgalanmalar yaşar. Bu bahsettiğim tablo çok yıpratıcıdır. Bununla birlikte kişiden kişiye değişiklikler de gösterebilir. Dramatik ruh hali değişimleriyle birlikte, bipolar bozukluğu olan kimselerin düşüncelerinde de bozukluklar olabilir (Algılarında çarpıklıklar, sosyal fonksiyonlarda bozulmalar gibi).
Bipolar bozukluk genetik mi?
Bozukluğun ortaya çıkmasına katkıda bulunan çeşitli nedenlerin olduğu düşünülmektedir. Yapılan çalışmalarda, en önemli neden olarak bipolar bozukluğun kalıtım yoluyla geçtiğidir. Ayrıca araştırmalar, bu rahatsızlıktan mustarip olan kişilerin üçte ikiden fazlasının bipoları veya depresyonu olan, en az bir yakın akrabası olduğunu da söylemektedir. Bununla birlikte çalışmalar, bu rahatsızlığı yaşayanlarda bazı biyokimyasal sorunlar olduğunu ve bunun genler yoluyla taşındığının da altını çizmektedirler. Bipolar bozukluktan mustarip olanların çoğunda yaşadıklarına ek olarak başka rahatsızlıklar da görülür.
Hipomani
Hipomani, maninin biraz daha hafif halidir ve belirtileri yakınları tarafından fark edilebilir. Kişi bu duygu durumundan memnundur. Fakat manide olduğu gibi hayatı zora sokmaz. Bununla birlikte bu dönemin hemen ardından mani veya depresyon başlayabilir.
– Depresyon dönemindeki bulguları ise; umutsuzluk, çaresizlik, geleceğe ilişkin olumsuz düşünceler.
– Kendine bakımı azalır.
– Kişi çok uyumaktan veya uyuyamamaktan ya da sabah erken kalkmaktan şikayet eder.
– İştah kaybı veya artışı görülür.
– İntihar düşünceleri olabilir.
– Enerji azalması yaşanabilir.
– Üzgün, kederli hisseder, zevk aldığı şeylere karşı ilgisini kaybeder.
Bipolar bozuklukta karma dönem
Mani ve depresyon belirtilerinin aynı zamanda yaşanmasıdır. Bir karma dönemde kişi manik dönemde olduğu gibi kendisini coşkulu fakat aynı zamanda kendini kederli ve çökkün de hissedebilir.
– Bipolar konusunda bilgi sahibi olmak önemlidir.
– Bipolar bozukluğun da psikiyatrist tarafından düzenlenecek ilaç tedavisiyle psikoterapi oldukça önemlidir.
– Tansiyon hastalığı gibi yaşam boyu süren bir hastalıktır. Bu bozukluktan mustarip olan kişi ve ailesi hastalık konusunda bilgi sahibi olmalı ve bu bozuklukla yaşamasını öğrenmelidir.
Aşırı heyecan görülebilir
– Mani, kişinin ruhsal açıdan aşırı hareketli ve uyarılmış halde bulunmasıdır.
– Mani belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ama genellikle kişi aşırı heyecanlıdır.
– Kişinin bedensel süreçleri hızlanmış ve çok keyiflidir. Enerjisinde artış, uykuya gereksinim duymama, yorgunluk hissetmeme gibi kişiye çok iyi gelen duygularla başlar. Aynı zamanda kişi son derece konuşkan, daha girişken, atak, diğer taraftan çok da fevri olabilir.
– Ayrıca mani döneminde kişinin giyim kuşamı da farklılaşabilir (renkli ve garip giysiler gibi). Düşünce akışındaki hızlanma çağrışmaların artmasına dolayısıyla kişin konuşma tarzı, karşıdaki kişinin takip etmede zorlanacağı ölçüde ”daldan dala atlama” şeklindedir.
– Mani döneminde genellikle kişinin muhakemesi bozulur ve ani davranışlarda bulunabilirler. Ayrıca bu dönemde hezeyanlar ve halüsinasyonlar (sesler duyma veya görüntüler görme) gibi belirtiler de görülebilir.
Manik dönemde en sık görülen belirtiler
– Uygunsuz coşku ve asabiyet.
– Artan konuşma hızı ve/veya yüksek ses.
– Düşüncelerde hızlanma, kopuk ve acele düşünceler.
– Çok az uykuya rağmen fazla enerji.
– Artan seksüel arzu, fazla para harcama, aşırı miktarda iş yapma.
– Kendini güçlü, önemli ve diğerlerinden üstün görme.