Ayak sağlığı rehberi

Bazı meslek gruplarında çalışanlarda uzun süre ayakta kalmaktan kaynaklanan ayak sorunlarının giderilmesi için ayak sağlığı rehberimizi incelemelisiniz.

Ayak sağlığı için neler yapmalı?

Hostes, stand veya karşılama hostesi, satış danışmanı ve kuaför gibi meslek gruplarında çalışan kişiler uzun süre ayakta kaldıklarından dolayı ayak sağlıklarını yitirmekte ve ayaklarda çeşitli rahatsızlıklar oluşabilmektedir. Ayaklarda görülen bu tür sağlık sorunları çeşitli ayak bakımları yapılarak önlenebilir.

Central Hospital’dan Dermatoloji Uzmanı Dr. Hicran Ercan, uzun çalışma saatlerinin meydana getirdiği ayak sorunlarına karşı ayaklara ne tür bakımların yapılabileceğini anlatıyor.

Uzun süre ayakta kalmak çok zararlı

Uzun süre ayakta sabit ve hareketsiz durmak, uzun çalışma saatlerinden kaynaklı rahatsızlıklara yol açabiliyor. Çalışma şartlarına ve yapılan işe göre bazı hastalıklar daha sık görülüyor. Bu yoğun çalışma temposundan en çok etkilenen ise ayaklar oluyor. Hostes, satış danışmanı, kuaför gibi meslek gruplarında çalışan kişilerin ayaklarında hem dermatolojik hem de ortopedik sorunlar meydana gelebiliyor.

6-8 saat sabit ayakta durmak ayak ve bacakta şişme yaratabilir

Günde ortalama 6 ile 8 saat sabit olarak ayakta durmak, ayakların ve bacakların alt bölgelerinde yorgunluğa neden olur. Bedende hareket azaldıkça kan sirkülasyonunda azalma yaşanır. Bu sebeple vücut tepki göstererek bacakta ve ayakta şişmeler görülebilir.

Yeterli dinlenememe varis problemlerine yol açar

Uzun süre ayakta çalışan kişilerin belli aralıklarla oturarak dinlenmeleri gerekir. Özellikle 10 saat ve üzeri ayakta sabit olarak çalışan kişilerde, yeterli dinlenememeden kaynaklı tüm vücudun yükü ayak ve bacaklara baskı yapar. Bu durumda ayak tabanında şişme, karıncalanma hissi ve su toplama görülebilir. Yeterli dinlenme süresi sağlanamazsa ilerleyen safhalarda bu kişilerin bacaklarında varis problemleri ortaya çıkabilir. Bu problemlere karşı varis çorabı kullanmak da bacaklarda dinlendirici etki sağlayabilir. Varis çorapları varisi tamamıyla tedavi etmez ancak bacakların yorulmasını ve yeni varis oluşumlarını engellemede yardımcı olur.

Topuk dikeni

Gün içinde sürekli ayakta kalma sonucu ayaklarda topuk dikeni de oluşabilir. Topuğun taban kısmı özel bir yağ dokusu ile kaplıdır ve vücut yükünü taşımak için bölümler halinde dizilidir. Zamanla bu yağ dokusu aşınarak, yük taşıma özelliğini kaybedebilir ve ağrılar oluşabilir. Ayrıca kösele tabanlı ayakkabı giymek de topuk dikenine yol açabilir. Bu sebeple yumuşak tabanlı ayakkabılar tercih edilmelidir. Sabahları ayak tabanını esnetecek egzersizler yapılabilir. Eğer mümkünse gün içinde bu egzersizler birkaç kez tekrarlanmalıdır. Ayrıca ağrıyan bölgeyi her gün 1-2 dakika ovalayarak masaj yapmak da ağrıları dindirebilir.

Ayakkabı seçimi ayak sağlığında çok önemli

10 saat ve daha fazla ayakta çalışanların uyması gereken en önemli madde uygun bir ayakkabı seçimidir. Uzun saatler ayakta çalışılacağından görsellikten çok ayak sağlığının düşünülmesi gerekir. Çalışma saatlerinin sonunda ayaklarda şişme olacağından, giyilecek ayakkabının normalden ½ veya 1 numara daha büyük olmasına özen gösterilmelidir. Ayakkabı alırken ayağı sıkmayan, öne doğru ucu sivri olmayan ortopedik ve rahat ayakkabılar tercih edilmelidir. Her iki ayakta da denenmeli ve mümkünse mağazada bir süre yürünmelidir. Ayaklar arasında bazen numara farkı olabilir, bu gibi durumlarda büyük olan ayak numarasına göre ayakkabı almak daha sağlıklı olacaktır.

Mevsime göre ayakkabı

Kış aylarında bot ya da çizme alırken ortopedik modeller tercih edilmelidir. Ayakkabı tabanının elastik olması çok daha rahatlık sağlar. Ayak kokusunu engelleyen özellikte çizme ve botlar da vardır. Yazlık ayakkabı seçiminde ise en önemli nokta ayağın hava alabilmesidir. Bu sebeple hava alabilen ortopedik ayakkabılar giyilmelidir. Babet benzeri bir ayakkabı alınacaksa deri ve yün tarzı olmamasına dikkat edilmelidir. İçeriği plastik olan ayakkabılar, ayakta terlemelere yol açarak, mikropları açığa çıkarır. Eğer çalışan kişinin işi gereği topuklu ayakkabı giymesi gerekiyor ise, topuğun 5 cm’den yüksek olmaması gerekir.

Silikon tabanlık ağrıları azaltmada yardımcı olabilir

Tüm gün ayakta çalışan kişilerin silikon tabanlık kullanması da yüzeye daha yumuşak basmalarına ve ayak tabanındaki ağrılarının azalmasına yardımcı olur. Silikon tabanlıklar ayak anatomisine uygun olarak üretildikleri için ayakta uzun süre duran kişilerde ayak tabanındaki uyumu arttırır. Kişinin kemikli olan bölgelerini de korurlar.

Ortalama 12 saat çalışanların kabusu nasır

12 saate yakın ayakta çalışan kişilerde görülen diğer bir sorun da nasırdır. Rahat olmayan ayakkabı seçimi, yorucu çalışma saatleri ve sabit duruş nasıra zemin hazırlar. Ayakkabının içinde sıkışan parmak aralarında görülebildiği gibi ayak tabanında da oluşabilir. Nasırlar genellikle cildin yük binen bölgesini basınç ya da sürtünme sonucu yaralanmaktan koruması sonucu oluşur. Sürekli aynı yer baskı veya sürtünmeye maruz kalıyorsa, cilt kendini korumak için sertleşir.

Ayak bakımında suyun sıcaklığı önemli

İş bitimi ayaklara bakım yaparken, ayaklar çok sıcak ya da soğuk su ile yıkanmamalıdır. Ilık su ile yıkandıktan sonra mutlaka bir havlu ile kurulanmalıdır. Ayakları tuzlu ılık su içinde yarım saat tutmak da ayaklarda oluşan ödemi geçirebilir. Ayrıca ayakların altına koyulacak bir yastıkla yükseklik sağlanarak kan dolaşımı hızlandırılabilir.

Topuk çatlakları için nemlendirici

Gece yatmadan önce nemlendirici sürülerek çorap giyilmesi de ayakları yumuşak tutar ve topukta oluşan çatlamaları azaltır. Eğer topuk çatlakları ve ayaklardaki çatlaklar çok derinse hasta enfeksiyon kapabilir bu da tedavi sürecini uzatabilir. Bu gibi durumlarda uzman bir hekim tarafından durumun değerlendirilmesi gerekir. Özellikle diyabet, egzama, sedef ya da nasırı olan hastalar her yıkamadan sonra ayaklarına nemlendirici sürmelidir.

Naylon çorap yerine pamuklu çorap

Ayakkabılar uzun süre ayakta kalıyorsa, ayakkabıda bakterilerin ürememesi için sonraki gün farklı ayakkabı tercih edilmelidir. Uzun süre kapalı ayakkabı içinde kalan ayaklarda terleme ve kötü koku gibi olumsuz durumlar görülebilir. Bazı kişilerin ayak yapısında aşırı terleme olabilir. Bu durumda öncelikle ayaktaki bakteri miktarını azaltmak gerekir. Ayakları aşırı terleyen kişiler alüminyum içeren kremler kullanarak bu durumu engelleyebilirler. Düzenli olarak her gün antiseptik içeren ilaçlar ile ayak banyosu yapmak da, kötü koku ve enfeksiyonu engeller. Antibakteriyal sabunlar kullanarak da ayak hijyeni sağlanabilir ve kötü koku oluşmasına mani olunabilir. Kapalı ayakkabı kullanımında içine mutlaka pamuklu çorap giyilmelidir. Naylon çoraplar ayakların terlemesine ve kötü kokmasına sebep olur.

Tırnakta ve ayaklarda şekil bozuklukları görülebilir

Ayağa sıkı gelen dar ve sert ayakkabılar nasır oluşumuna ve tırnaklarda travma etkisi yaratarak, dolaşımın bozulmasına neden olabilir. Buna bağlı olarak tırnaklarda renk değişimi, tırnakta ve ayaklarda şekil bozuklukları görülebilir. Bu durumda, tırnaklarda ve ayak parmak aralarında mantar enfeksiyonuna zemin hazırlar.

Yanlış tırnak kesimi tırnakta batmaya neden olabilir

Ayak bakımında diğer önemli nokta ise tırnak kesimidir. Tırnak kesimi çok önemlidir çünkü uzun süre ayakkabı içinde kalan ayak tırnakları doğru kesilmediği takdirde diğer parmaklara zarar verebilir ya da tırnaklarda batma meydana gelebilir. Batık tırnak bir süre sonra enfeksiyon kapabilir. Bu durum özellikle uzun saatler ayakta çalışan kişilerin yaşam konforunu olumsuz yönde etkiler. Ayrıca uzun tırnakların arasında toplanan kir içerisinde mikrop ve bakteriler üreyebilir. Bu sebeple ayak tırnakları düz kesilmelidir. Uzunlukları tırnak altındaki etin hemen üzerinden kesilmeli ve fazla dipten olmayacak şekilde ayarlanmalıdır. Tırnaklar fazla uzamadan kesilerek, araları belirli periyotlarla fırçalanmalıdır.

Mutlu ayaklar için ayak peelingi

Ayaklara belli aralıklarla ayak peelingi de yapılabilir. Bazı ürünler alerjik reaksiyona neden olabileceğinden, kullanılan ürünlerin dermokozmetik olmasına özen gösterilmelidir.